Vjosa u ul dhe e pa burrin.
— Gentian, seriozisht nuk e kupton?
— Çfarë nuk kuptoj? Ne thjesht propozuam një variant normal.
— Ju nuk propozuat. Ju vendosët për mua.
Gentiani psherëtiu.
— Vjosa, jemi familje. Gjithçka që kemi është e përbashkët. Pse reagon kështu?
Vjosa u ngrit nga krevati dhe iu afrua dritares.
— Gentian, kjo është trashëgimi nga gjyshja ime. Jo e jona. E imja. Ajo ma la mua, jo neve.
— Po edhe? — burri u ngrit gjithashtu. — Ne jetojmë bashkë. Kemi ekonomi të përbashkët, plane të përbashkëta. Apo tani do t’i ndash gjërat në “të miat” dhe “të tutat”?
Vjosa u kthye.
— Nëse duhet, po. Sepse nuk kam ndërmend ta jap trashëgiminë time për të shlyer kredinë që ti e more pa dijeninë time.
Gentiani heshti. Disa muaj më parë burri kishte marrë një kredi për blerjen e pajisjeve të reja për biznesin e tij. Vjosa e kishte mësuar rastësisht, kur gjeti kontratën në sirtarin e tavolinës. Atëherë Gentiani kishte thënë se ishte një gjë e vogël, se do ta kthente shpejt borxhin. Por kishin kaluar gjashtë muaj dhe kredia ende rëndonte mbi ta.
— Vjosa, kjo është tjetër gjë, — u përpoq të justifikohej burri.
— Jo, Gentian. Është e njëjta gjë. Ti more një vendim pa mua. Tani do që unë ta paguaj vendimin tënd me trashëgiminë time.
— Nuk dua që ti të paguash! Thjesht propozova një variant!
Vjosa tundi kokën.
— Nuk propozove. Ti dhe Marsela i keni vendosur tashmë të gjitha.
Gentiani eci nëpër dhomë, fërkoi fytyrën me duar.
— Mirë, Vjosa. Le të qetësohemi dhe të flasim normalisht. Pa emocione.
— Jam e qetë.
— Jo, nuk je. Je e acaruar.
Vjosa mori frymë thellë. Nuk kishte më dëshirë të vazhdonte debatin.
— Gentian, dua të rri pak vetëm. Të lutem, dil.
Burri qëndroi disa sekonda, pastaj u kthye dhe doli nga dhoma e gjumit. Dera u mbyll. Vjosa u ul sërish në krevat. Duart ende i dridheshin. Brenda saj vlonin emocionet — fyerje, zemërim, zhgënjim.
Gjyshja ia kishte lënë trashëgiminë pikërisht asaj. Rozafa e dinte sa e vështirë kishte qenë për Vjosën pas vdekjes së prindërve. Gjyshja donte që mbesa të ishte e siguruar, të kishte një mbështetje. Ndërsa Gentiani dhe Marsela e kishin kthyer këtë në ndarje pasurie.
Vjosa mori telefonin dhe thirri numrin e shoqes Amelia. Tingujt e thirrjes, pastaj një zë i njohur:
— Vjosa, përshëndetje! Si je?
— Amelia, a mund të vij te ti?
— Sigurisht. Ka ndodhur gjë?
— Do ta tregoj kur të vij.
— Mirë, po të pres.
Vjosa e mbylli telefonin, mori çantën dhe doli nga dhoma e gjumit. Në sallon ende rrinin Gentiani dhe Marsela. Marsela po i shpjegonte diçka të birit, ai tundte kokën. Vjosa kaloi pranë tyre pa i parë.
— Vjosa, ku po shkon? — e thirri burri.
— Te shoqja.
— Kur do të kthehesh?
— Nuk e di.
Vjosa veshi xhaketën, mori çelësat dhe doli nga apartamenti. Zbriti shkallët, doli jashtë. Shiu ishte forcuar, iu desh të nxirrte ombrellën. Hipi në makinë dhe u nis drejt shtëpisë së Amelias.
Shoqja jetonte në një lagje fqinje. Vjosa parkoi pranë pallatit, u ngjit në katin e tretë dhe i ra ziles. Amelia hapi pothuajse menjëherë.
— Hyr, — u tërhoq mënjanë shoqja. — Je bërë gjithë lagështirë.
Vjosa hoqi xhaketën, e vari në varëse. Hyri në dhomën e ndenjjes dhe u ul në divan. Amelia solli një peshqir.
— Fshihu. Do çaj?
— Po, të lutem.
Amelia shkoi në kuzhinë. Vjosa fshiu flokët, e vuri peshqirin pranë. Pas disa minutash shoqja u kthye me dy filxhanë çaji.
— Trego, çfarë ka ndodhur?
Vjosa mori filxhanin, piu një gllënjkë. Çaji i nxehtë e ngrohu përbrenda.
— Sot mora dëshmitë e trashëgimisë.
— Më në fund! Urime, Vjosa!
— Faleminderit, — Vjosa buzëqeshi me trishtim. — Vetëm se gëzimi zgjati pak.
— Pse?
Vjosa i tregoi gjithçka që kishte ndodhur në shtëpi. Amelia dëgjonte me vëmendje, herë pas here tundte kokën.
— Vjosa, ata e kanë tepruar fare, — shoqja e vuri filxhanin në tavolinë. — Është trashëgimia jote. Si mund të kërkojnë fare të shiten apartamentet?
— Nuk kërkojnë. Propozojnë, — buzëqeshi hidhur Vjosa. — Por ashtu sikur të mos ketë rrugë tjetër.
— Po Gentiani çfarë thotë?
— Mbështet nënën. Thotë se jemi familje, gjithçka është e përbashkët, duhet ta ndihmojmë njëri-tjetrin.
Amelia fërshëlleu me përbuzje.
— Të ndihmosh është një gjë. Të futesh menjëherë në trashëgiminë e tjetrit është krejt tjetër. Vjosa, e kupton që nëse tani lëshon, më pas do të kërkojnë edhe më shumë?
Vjosa pohoi me kokë.
— E kuptoj. Por nuk di çfarë të bëj. Gentiani është burri im. Jemi pesë vjet bashkë. Nuk mund të ngrihem thjesht e të iki.
— Askush nuk po flet për ikje, — Amelia i mori dorën shoqes. — Por ti duhet të mbrosh tënden. Kjo është trashëgimia nga gjyshja jote. Ajo donte që ti të kishe një mbështetje. Mos i lejo ta shkatërrojnë këtë.
Vjosa heshti. Amelia kishte të drejtë. Rozafa gjithmonë thoshte se një grua duhet të jetë e pavarur. Duhet të ketë të vetën. Që askush të mos mund ta manipulojë, ta shtypë, ta detyrojë.
— Amelia, po ti çfarë mendon se duhet të bëj?
— Për fillim, mos merr asnjë vendim nën presion. Qetësohu, mendo. Ndoshta këshillohu me një jurist.
— Me një jurist?
— Po. Mëso të drejtat e tua, si ta mbrosh trashëgiminë, çfarë mund të bësh që Gentiani dhe nëna e tij të mos mund të pretendojnë mbi të.
Vjosa u mendua. Amelia kishte të drejtë. Duhej të vepronte me mençuri, jo me emocione.
— Faleminderit, Amelia. Si gjithmonë ke të drejtë.
— Gjithmonë në shërbimin tënd, — buzëqeshi shoqja. — Qëndro te unë sonte, nëse do. Divani është i lirë.
— Jo, faleminderit. Do të shkoj në shtëpi. Duhet të flas seriozisht me Gentianin.
— Vetëm pa emocione. Qetë dhe me vendosmëri.
— Do përpiqem.
Vjosa mbaroi çajin, u përshëndet me shoqen dhe u nis për në shtëpi. Gjatë gjithë rrugës mendonte se çfarë do t’i thoshte burrit. Duhej ta bënte të qartë se trashëgimia ishte territori i saj. Dhe askush nuk kishte të drejtë të pretendonte mbi të.
U kthye në shtëpi vonë në mbrëmje. Marsela nuk ishte më. Gentiani rrinte në sallon përballë televizorit. Vjosa hoqi xhaketën, shkoi në dhomë dhe u ul pranë burrit.
— Gentian, duhet të flasim.
Burri e fiku televizorin dhe u kthye nga gruaja.
— Po të dëgjoj.
— Trashëgimia është e imja. Nuk kam ndërmend të shes apartamentet për të shlyer kredinë tënde apo për të ndihmuar nënën tënde. Nëse do të bësh diçka me trashëgiminë, mund ta diskutojmë. Por vendimin e marr unë.
Gentiani u vrenjt.
— Vjosa, je serioze?
— Më shumë se kurrë.
— Pra, ti refuzon të më ndihmosh?
— Nuk refuzoj të ndihmoj. Refuzoj të marr vendime nën presion.
Gentiani u ngrit nga divani.
— Presion? Kush po të bën presion?
— Ti. Dhe nëna jote.
— Ne nuk po bëjmë presion! Ne propozojmë një variant normal!
Vjosa u ngrit gjithashtu.
— Gentian, variant normal është kur më pyesin, jo kur vendosin për mua.
Burri eci nëpër dhomë, pastaj u ndal dhe e pa gruan.
— Mirë, Vjosa. Bëj çfarë të duash. Por mos prit që unë të gëzohem.
U kthye dhe doli nga dhoma e ndenjjes. Vjosa mbeti në këmbë në mes të dhomës. Brenda saj ishte bosh dhe ftohtë. Idili familjar u shemb brenda një dite.